Hastalıkla ilgili toplumun bilgilendirilmesi ve bu hastalığa karşı toplumun bütün kesimlerinin dikkatinin çekilmesi amacıyla Ülkemizde her yıl Ocak ayının ilk Pazar günü ile başlayan hafta ‘Verem Eğitim ve Propaganda Haftası’ olarak belirlenmiştir.
Bu yıl 07-13 Ocak 2018 tarihleri arasında çeşitli bilgilendirme etkinlikleri ile 71.si kutlanacak olan, “Verem Eğitim ve Propaganda Haftası” Basın Açıklaması, Samsun İl Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanı Dr. Selami ARSLAN tarafından Samsun Çiftlik Verem Savaş Dispanserinde yapıldı. Başkan Yardımcımız Dr. Erdinç ÖZOĞLU, Dr. Okan KARAOĞLANOĞLU Verem Savaş Dispanseri Sorumlu Hekimi Dr. Rabia TABAK, Tüberküloz. İl Koordinatörü Dr. Derya ÖZTOMURCUK,Verem Savaş Dispanseri personeli ve basın mensuplarının katıldığı Basın açıklamasında şu bilgilere yer verildi.
Tüberküloz (TB), insanlık tarihi kadar eski bir hastalık olup halen tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bulaşıcı hastalıklar içinde en çok sayıda insanı etkileyen ve ölümüne sebep olan hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine; 2016 yılında 10,4 milyon yeni tüberküloz hastası ortaya çıkmış, 1,4 milyon insan tüberkülozdan hayatını kaybetmiştir. Yani dünyada, bir günde yaklaşık 4.000 insan veremden ölmektedir. Tedavisi mümkün ucuz olan bu hastalığın dünyamızda hala bu kadar acılara yol açması çok üzücüdür.
Etkeni “Mycobacterium Tuberculozis” adlı bir basildir. Tüm organları tutabilir ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanır. Hasta kişilerin öksürmesi, hapşırması, konuşması sırasında oluşan damlacıklar içinde havaya atılır. Alınan basiller kişiyi hastalandırmaksızın vücutta yıllarca uyur durumda kalabilir ve vücut direncinin düştüğü bir anda hastalık gelişebilir. Verem mikrobu, güneş görmeyen ortamlarda havada uzun süre canlı kalabilir. Bu nedenle insanların toplu olarak yaşadığı, havalanması yetersiz, güneş girmeyen ortamlar bulaşma için en riskli ortamlardır. Bir bulaştırıcı hastanın yılda ortalama 10 kişiyi enfekte ettiği kabul edilmektedir.
En sık akciğerlerde görülen hastalıkta; 2-3 haftadan uzun süren ve tedaviye cevap vermeyen öksürük, balgam çıkarma, balgamda kan görülmesi, ateş, gece terlemesi, yorgunluk, halsizlik, kilo kaybı, iştahsızlık, nefes darlığı, göğüs ve sırt şikâyetleri olur. Erken tanı için 2-3 haftadan uzun süre öksürüğü olan kişilerin en kısa sürede Göğüs Hastalıkları polikliniğine, Verem Savaşı Dispanserine (VSD) veya Aile Hekimine başvurmaları gerekir.
Tüberküloz tedavisinde kullanılan tüm ilaçlar Sağlık Bakanlığı tarafından karşılanmakta ve hastalara Dispanserler aracılığıyla ücretsiz dağıtılmaktadır. DSÖ, tedavi başarısını arttırmak için, tüberkülozlu hastaların her doz ilacının bir sağlık çalışanı veya eğitilmiş bir gönüllü tarafından içirtilmesini esas almaktadır. Bu yöntem “Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT)” olarak tanımlanır. Ülkemizde de DGT uygulanmaktadır. DGT, hastanın iyileşmesini garantilediği gibi bulaşmayı önleyerek toplumun korunmasını da sağlamaktadır.
Dünyada TB kontrolü ile ilgili politikalar 2015 sonrası için değiştirilmiştir. Bu politikalar esas olarak Tüberkülozu Bitirme (End TB) Stratejisini içermektedir. İnsidansta 2020 yılında %20, 2030’da %80 azalma, ölümlerde önemli bir düşüş, bunlara ek olarak da “hastalığın, ailelere ekonomik yük oluşturmaması” hedeflenmektedir.
Ülkemizde, son on yılda istikrarlı bir şekilde hasta sayımız azalmış, DSÖ kriterlerine göre artık eliminasyon fazına girilmiştir. 2005 yılında kayıtlı hasta sayısı 20.535 iken, 2016 yılında 12.417’ye düşmüştür. 2016 yılında İlimizdeki TB hasta sayısı 217, insidans yüz binde 16,6 olup hasta sayısı azalmaya devam etmektedir. Bu başarıda; yüksek olgu bulma hızı, yüksek tedavi başarı oranları, temaslı muayenesi ve koruyucu tedavi uygulamaları ile VSD’lerin rolü büyüktür.
İlimizde Çarşamba, Bafra ve Samsun Merkez’de olmak üzere üç dispanser bulunmaktadır. Hastalara belli periyotlarla ev ziyaretleri, gıda ve maddi destek sağlanmaktadır. Tüm ilaçlar ücretsiz ve kesintisiz olarak dispanserlerimizce temin edilmektedir. Hastaların ailesi ve çevresindeki temaslıları da ücretsiz olarak kontrol edilmektedir. Yardıma ihtiyaç duyan Tüberküloz hastalarına Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları ve Verem Savaş Derneği tarafından yardım sağlanmaktadır.
Hafta nedeniyle; ilimizde Tüberküloz İl Koordinatörlüğü ve Toplum Sağlığı Merkezleri Eğitim Birimleri tarafından etkinlikler planlanmış, halkın ve sağlık personelinin veremle ilgili temel konularda bilgilendirilmeleri hedeflenmiştir. İl merkezi ve İlçelerdeki pek çok ilk ve orta dereceli öğretim kurumlarında, Halk Eğitim Merkezi, Cezaevleri, Toplum Sağlığı Merkezleri ve yurtlarda eğitimler planlanmıştır.