Skolyoz Nedir?
Skolyoz, fiziki muayenede şüphe edilebilen bir omurga deformitesi olmakla birlikte, radyolojik doğrulama yapılarak tanısı kesinleşen bir sağlık problemidir.
Skolyoz omurganın sağa veya sola doğru eğrilmesi sonucu oluşan bir omurga bozukluğudur.
Kimlerde sık görülür ?
Sıklıkla herhangi bir nedene bağlı olmaksızın , başka hiçbir sağlık problemi olmayan 10-15 yaş gelişim dönemindeki çocuklarda ortaya çıkar.
Skolyoz, genellikle çocukların ergenlik döneminde, kız çocuklarında adet dönemi başlangıcında artış gösterme eğilimindedir. İlerleyici eğrilik gelişme olasılığı, erkeklere kıyasla kızlarda 8 kat daha fazladır. Bu sebeple aileler çocuklarının omurgalarını dikkatle takip etmelidir.
Skolyoz Nasıl Farkedilir?
Çocuğun sırtına arkadan bakıldığında omuzlardan birinde yükseklik, kalçanın bir tarafa kayması bel kol arasındaki mesafede farklılık varsa skolyozdan şüphe edebilirler.
1) Kişinin belinde veya sırtında asimetri varsa
2) Bir omuzu diğerinden daha yüksekse
3) Arkadan bakıldığında bir kürek kemiği diğerinden daha çıkık veya belirginse
4) Bir bacak diğerinden daha uzunmuş gibi görünüyorsa
5) Gövde veya göğüs kafesi bir tarafa kaymış görünüyorsa
6) Kişi öne doğru eğildiğinde gövdenin bir tarafındaki kaburgalar diğer tarafa göre daha yüksek kalıyorsa
7) Elbiseleri, bireyin üzerinde sürekli asimetrik bir şekilde duruyorsa omurga şekil bozukluğu olabileceğinden ( skolyozdan ) şüphelenilmelidir.
Skolyoz oluşumuna neler etki eder?
Skolyoz oluşumuna etki eden faktörler farklılık göstermekle birlikte, oturma bozuklukları, kötü postür, ağırlık taşıma yöntemlerinin ve uygun eğilme yöntemlerinin bilinmemesi gibi önlenebilir nedenler başta gelmektedir. Okul sağlığında yapılacak taramaların, risk faktörlerinin saptandığı çocuklarda olumlu davranışa yönlendirmelerin koruyuculuğu artıracağı ve sağlıklı nesiller oluşmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
“Skolyoz taramaları adölesanların sağlıklı bir gelecek yaşamaları için önemlidir”
Öğrencilerin ağır çantaları, bunları sürekli aynı tarafta taşımaları, okul çantalarının ergonomik kullanıma uygun olmaması da kötü postür oluşumuna neden olan önemli faktörlerdendir. Öğrencilerin omurga deformitelerinde görülen semptomlara ilişkin ifadeleri incelendiğinde “sırada otururken kendini rahatsız hissetme” “okulda yazı yazarken sıraya eğilmek zorunda kalma”, “okul çantasının ağırlığından dolayı rahatsız olma”, “okul çantasını tek omzunda taşıma” oranları dikkat çekicidir.
Her dört öğrenciden birisi sırada otururken kendini rahatsız hissetmekte yarısından fazlası okulda yazı yazarken sıraya eğilmek zorunda kalmakta, yine yarısından fazlası okul çantasının ağırlığından dolayı rahatsız olmakta, dörtte biri okul çantasını tek omzunda taşımaktadır.
Samsunda bu konuda neler yapılıyor ?
İlimizde Skolyoz etyolojisine yönelik 2020 yılı içinde iki çalışma yürütülecektir.
1-Milli Eğitim Müdürlüğü iş birliği ile 82 okulda 5-6-7-8. Sınıf öğrencilerinin muayeneleri fizyoterapistlerce yapılacaktır. 82 okulda yürütülecek çalışmanın Mart ayı içinde tamamlanması planlanmaktadır. Mahremiyet kurallarına uygun olarak yapılan muayeneler sırasında çocuklara çanta taşıma, sırada oturma, tablet kullanma vb gibi alışkanlıklarına yönelik sorular sorulacaktır. Şüpheli görülen vakalar Samsun Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon hastanesine sevk edileceklerdir. Aynı zamanda öğrencilere eğitim verilecektir.
2-Samsun Aile Hekimleri Derneği ile yürütülecek çalışmada herhangi bir nedenle aile hekimine başvuran 10-15 yaş çocukların muayeneleri yapılacak, daha önce yapılan laboratuvar sonuçları değerlendirilecek ve etyolojiye yönelik sorgulama yapılacaktır. Şüpheli vakalar yine Samsun Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon hastanesine sevk edileceklerdir. Aile Hekimleri Mart-Nisan-Mayıs aylarında aile sağlığı merkezine başvuran 10-15 yaş çocukların muayenelerini yapacaklardır.
Bu çalışmada 40 aile hekimi gönüllü olarak görev almıştır.
Samsun İl Sağlık Müdürlüğü