73. VEREM HAFTASI BASIN AÇIKLAMASI
“Hedefimiz Veremsiz Bir Türkiye”
Tüberküloz (TB), dünyada halen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bulaşıcı hastalıklar içinde en çok sayıda insanı etkileyen ve ölümüne sebep olan hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre; 2018 yılında 10 milyon TB hastasının olduğu, 1,5 milyon kişinin bu sebeple öldüğü tahmin edilmektedir. Tedavisi mümkün olan hastalığın hala bu kadar acılara yol açması çok üzücüdür.
Etkeni “Mycobacterium Tuberculozis” adlı bir basildir. Hasta kişilerin öksürmesi, hapşırması, konuşması sırasında oluşan damlacıklar içinde havaya atılır. Alınan basiller kişiyi hastalandırmaksızın vücutta yıllarca uyur durumda kalabilir ve vücut direncinin düştüğü bir anda hastalık gelişebilir. İnsanların toplu olarak yaşadığı, havalanması yetersiz, güneş girmeyen ortamlar bulaşma için en riskli ortamlardır. Bulaştırıcı bir hastanın yılda yaklaşık 10-15 kişiye hastalığı bulaştırdığı kabul edilir.
En sık akciğerlerde görülen hastalıkta; 2-3 haftadan uzun süren ve tedaviye cevap vermeyen öksürük, balgam çıkarma, balgamda kan görülmesi, ateş, gece terlemesi, yorgunluk, halsizlik, kilo kaybı, iştahsızlık, nefes darlığı, göğüs ve sırt ağrısı şikâyetleri olur. Erken tanı için 2-3 haftadan uzun süre öksürüğü olan kişilerin en kısa sürede Göğüs Hastalıkları polikliniğine, Verem Savaşı Dispanserine (VSD) veya Aile Hekimine başvurmaları gerekir.
Dünyada TB kontrolü ile ilgili politikalar 2015 sonrasında değiştirilmiş olup Tüberkülozu Bitirme (END TB) Stratejisini içermektedir. 2035 yılına dek insidansta %90 azalma, ölümlerde %95 azalma, bunlara ek olarak da “hastalığın, ailelere ekonomik yük oluşturmaması” hedeflenmektedir.
Ülkemizde, son on yılda istikrarlı bir şekilde hasta sayımız azalmış, DSÖ kriterlerine göre eliminasyon fazına girilmiştir. 2005 yılında kayıtlı hasta sayısı 20.535 iken, 2018 yılında 11.786’ya düşmüştür. 2018 yılında İlimizdeki TB hasta sayısı 215, insidans yüz binde 16,1 olup hasta sayısı azalmaya devam etmektedir. Bu azalmada; yüksek olgu bulma hızı, yüksek tedavi başarı oranları, temaslı muayenesi ve koruyucu tedavi uygulamaları ile dispanserlerin rolü büyüktür.
İlimizde Çarşamba, Bafra ve İlkadım’da olmak üzere üç dispanser ile hizmet verilmektedir. Tüm ilaçlar ücretsiz ve kesintisiz olarak dispanserlerimizce temin edilmektedir. Hastaların ailesi ve çevresindeki temaslıları kontrol edilmektedir. İlimize özel bir uygulama olarak hastalara psikolog desteği de sağlanmaktadır.
2018 yılından itibaren Bakanlığımız ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı iş birliğinde TB hastalarına şartlı nakdi yardım uygulaması başlamış, aylık olarak 1385 lira destek sağlanmaktadır. Yardımlar, hastanın tedavisi tamamlandıktan sonra da 6 ay daha devam etmektedir. İlimizdeki hastalardan %25’i bu yardımdan faydalanmaktadır.
Hastalıkla ilgili toplumun bilgilendirilmesi ve dikkatinin çekilmesi amacıyla Ülkemizde her yıl ocak ayının ilk pazar günü ile başlayan hafta ‘Verem Eğitim ve Propaganda Haftası’ olarak belirlenmiştir. Bu yıl 05-11 Ocak 2020 tarihleri arasında 73.sü kutlanacaktır. Müdürlüğümüzce çeşitli etkinlikler planlanmış, halkın ve sağlık personelinin hastalık hakkında bilgilendirilmeleri hedeflenmiştir. İl genelinde okullarda, Halk Eğitim Merkezi, Cezaevi, Toplum Sağlığı Merkezleri ve yurtlarda eğitim verilecektir. Halka bu amaçla broşürler dağıtılacaktır. Topluma ulaşma konusunda sadece sağlık kuruluşlarının değil, basın ve yayın organlarının da bizlerle koordineli bir şekilde çalışması verem savaşında başarıya ulaşmamızda çok daha etkili olacaktır.