DÜNYA HEPATİT GÜNÜ
‘’Hepatitler Sessizdir. Siz Sessiz Kalmayın!’’
Viral hepatitler tüm dünyada yaygın olarak görülen, ülke ekonomilerini çok yakından ilgilendiren ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü 2030 yılında tüm dünyada hepatitlerin elimine edilmesini hedeflemektedir. Dünya genelinde hastalığın büyük oranda geç dönemde belirti vermesi ve hastaların büyük çoğunluğunun hastalıklarının farkında olmamaları nedeniyle hepatite dikkat çekmek amacıyla 28 Temmuz tarihi ‘’Dünya Hepatit Günü’’ olarak belirlenmiştir.
Hepatit, en basit anlamıyla karaciğerin iltihabıdır ve pek çok nedene bağlı olarak oluşabilir. Bu nedenlerin başında viral enfeksiyonlar gelmektedir. Viral hepatitlere sebep olan farklı virüs tipleri (A,B, C, D ve E) bulunmaktadır. Dünyada yılda 1,4 milyon insanın bu virüs tiplerine bağlı hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir.
‘’Hepatit B ve C testlerini yaptırdınız mı?’’
Hepatit B ve Hepatit C mikropları uzun vadede kronik karaciğer hastalığı, siroz veya karaciğer kanserine yol açabildiği için ayrıca bir öneme sahiptir. Bu virüsler yılda bir milyon insanın ölümünden sorumludur. Halen, dünyada yaklaşık 500 milyon kişinin Hepatit B ve C virüsleri ile enfekte olduğu, 3 kişiden birininin ise bir ya da daha fazla kez bu virüslere maruz kalmış olduğu tahmin edilmektedir.
Hepatit B virüsü; enfekte kan ve kan ürünleri, cinsel ilişki ve enfekte anneden yenidoğan bebeğe bulaşma şeklinde kişiden kişiye yayılır. Hepatit C virüsü ise esas olarak enfekte kan ile doğrudan temas yoluyla yayılır. Ancak enfekte kan ile temas etmiş diğer vücut sıvıları da enfeksiyon kaynağı olabilir Tek eşli çiftlerde cinsel yolla bulaşma nadir görülür.
En yaygın bulaşma yolları;
•Kontrol edilmemiş kan transfüzyonu ya da kan ürünlerinin kullanımı,
•Sterilize edilmemiş araçlarla tıbbi ya da diş müdahaleleri,
•Anneden bebeğe doğum sırasında,
•Kullanılmış enjektör paylaşımı,
•Tıraş bıçağı, diş fırçası gibi eşyaların paylaşımı,
•Sterilize edilmemiş araçlarla dövme ya da vücut takılarının uygulanması,
•Güvenli olmayan cinsel ilişki.
Hepatit B virüsünden korunmanın en etkili yolu aşılanmaktır. Hepatit B aşısı güvenli ve etkili bir aşıdır. Ülkemizde, bebeklere ilk dozu doğumda olmak üzere 1 ve 6 aylıkken olmak üzere toplam 3 doz ve risk grubunda olan kişilere de yine 0, 1 ve 6 ay şeklinde 3 doz olarak ücretsiz Hepatit-B aşısı sağlık kuruluşlarımızda uygulanmaktadır. Hepatit C virüsüne karşı aşı henüz bulunmamaktadır. Aşı dışında bulaş yoluna ilişkin koruma önlemleri ön plandadır.
Ülkemizde, Genişletilmiş Bağışıklama Programı içinde yer alan Hepatit B Kontrol Programı kapsamında 1998 yılında Hepatit B aşısı rutin takvime eklenmiştir. 2005-2008 yılları arasında ise okullarda destek aşılamaları yapılmıştır.
Hepatit A kontamine su ve besinlerle salgınlara yol açabilen, kötü hijyenik koşullardan dolayı kolaylıkla bulaşabilen bir hastalıktır. Çocukluk çağlarında hafif belirtilerle geçirilen Hepatit A enfeksiyonu ileri yaşlarda daha ağır seyretmekte ve şiddetli karaciğer hastalığı ile ölümlere yol açabilmektedir. Her yıl küresel olarak 1,4 milyon Hepatit A vakasının ortaya çıktığı tahmin edilmektedir.
2012 yılında, Çocukluk Dönemi Aşı Takviminde Hepatit A aşı uygulamasına başlanmış ve 18. ay ve 24. ayda olmak üzere çocuklara sağlık kuruluşlarımızda ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Hepatit D virüsü sadece Hepatit B virus (HBV) enfeksiyonu olan kişilerde hepatite yol açar. HBV’nin yokluğunda enfeksiyon yapamaz. Fakat hafif seyreden HBV enfeksiyonunu daha ağır ve hızlı seyreden bir hastalığa dönüştürebilir. HDV kan ve kan ürünleri ile temas, kas içi veya damar içi enjeksiyonlar, deri ve mukoza yolu ve cinsel yol ile bulaşabilir. HBV varlığında bulaş riski artmaktadır.
Hepatit E virüsü (HEV) fekal-oral (dışkı ile temas) yol ile bulaşır, vahşi ve evcil hayvanlarda bulunur ve akut enfeksiyona yol açar. Erişkinlerde çocuklardan daha sık görülür, hamilelerde daha ağır seyreder.
‘’Bilgilenin, Aşılanın, Korunun!’’
