Tüberküloz (TB) ile ilgili toplumun bilgilendirilmesi ve dikkatinin çekilmesi amacıyla ülkemizde her yıl ocak ayının ilk pazar günü ile başlayan hafta ‘Verem Eğitim ve Propaganda Haftası’ olarak belirlenmiştir. Bu yıl 02-08 Ocak 2022 tarihleri arasında 75. kez kutlanmaktadır.
COVID-19 pandemisi nedeniyle öncelik pandemide olsa da Tüberküloz, dünyada halen önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) pandeminin başında bu salgın nedeni ile TB tespitinde küresel bir azalmayı ve TB ölümlerinde artışı öngörmüştür ki bu gerçekleşmiştir. Ekim ayında paylaştığı Küresel TB raporuna göre; Covid 19 salgınının, tüberkülozla mücadelede yıllardır süren küresel başarıyı tersine çevirdiği ve on yıldan uzun bir süredir ilk kez verem ölümlerinin arttığı paylaşılmıştır. 2020 yılında dünya genelinde tahmini 9,9 milyon yeni hasta ortaya çıkmış, 1,5 milyon insan TB nedeni ile ölmüştür. Tüberküloz dünyada en çok ölüme sebep olan 13. nedendir. Tek bir enfeksiyon ajanına bağlı ölümlerin de COVID-19’dan sonra ikinci sıradaki nedenidir.
Hastalığa “Mycobacterium Tuberculozis” adlı bir basil sebep olur. Hasta kişinin öksürmesi, hapşırması, konuşması sırasında oluşan damlacıklar ile havaya atılır. Maske takılması bu açıdan çok önemlidir. Bulaştırıcı bir hasta eğer tedavi olmaz ise yılda yaklaşık 10-15 kişiye hastalığı bulaştırabilir. Hastalarda; 2-3 haftadan uzun süren ve tedaviye cevap vermeyen öksürük başta olmak üzere, balgam çıkarma, balgamda kan görülmesi, ateş, gece terlemesi, yorgunluk, halsizlik gibi şikâyetler olur. Erken tanı çok önemlidir. Uzun süredir öksürüğü olan kişilerin en kısa sürede Göğüs Hastalıkları polikliniğine, Verem Savaşı Dispanserine (VSD) veya Aile Hekimine başvurmaları gerekir.
Hastalar 6 ay boyunca her gün düzenli kullanılacak ilaçlar ile tam olarak tedavi edilebilir. TB hastalarının tüm ilaçları Sağlık Bakanlığımız tarafından ücretsiz olarak temin edilmektedir. İlimizde 2018 yılından itibaren hastalarımıza video gözetimli tedavi (VGT) denilen yöntem ile Doğrudan Gözetimli Tedavi uygulanmaktadır. Bu uygulamada sağlık çalışanlarımız her gün hastayı telefon ile görüntülü olarak arayarak ilaç içimini sağlamaktadır. Pandemi sürecinde bu uygulama daha da artmış, bu sayede özellikle sokağa çıkma kısıtlaması dönemlerinde hastaların ilaç temini ve takiplerinde olabilecek aksamalar önlenmiştir.
İlimizde; Çarşamba, Bafra ve İlkadım’da olmak üzere üç dispanserimiz ile hastalara hizmet verilmektedir. Hastaların aileleri ve yakınında temas ettiği kişilerin kontrolleri de dispanserlerimizce yapılmaktadır. Ayrıca; Sağlık Bakanlığımız ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı iş birliğinde TB hastalarına nakdi yardımlar da devam etmektedir. Aylık olarak 1385 lira yardım sağlanmaktadır. Yardımlar, hastanın tedavisi tamamlandıktan sonra da 6 ay daha devam etmektedir.