Kanser, dünyada ve ülkemizde en önemli ölüm sebeplerinden birisi olmasından dolayı önemli bir toplum sağlığı problemidir. Kanserin kontrol altına alınması hususunda önceliklerin belirlenebilmesi için kanser yükünün insidans ve mortalite açısından tahmin edilmesi gerekmektedir. Toplumda kanserin görülüş sıklığı, özel grupların risk düzeyleri, kanser tiplerinin insidans ve mortalitesi gibi bilgilerin elde edilebilmesi için de doğru, tam ve güvenilir verilerin olduğu bilimsel ve sistematik bir kanser kayıtçılığı faaliyeti yürütülmesi ön koşuldur. Kanser kayıt merkezinin ürettiği istatistikler, farklı toplumlar ve/veya farklı zaman dilimleri için karşılaştırılabilir olmalıdır. Karşılaştırılabilirliğin temel ön şartı da evrensel standartların ve kuralların benimsenmesidir.
İlimizde 2005 yılından beri aktif faaliyet gösteren Kanser Kayıt Merkezinde hazırlanan veriler, Dünya Sağlık Örgütü(WHO)-Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), Avrupa Kanser Kayıtçılar Birliği (ENCR), Ortadoğu Kanser Konsorsiyumu (MECC) kuralları doğrultusunda kontrol edilmekte, Uluslararası Hastalık Sınıflaması-Onkoloji (ICD-O3) kodlama sistemine göre kodlanmakta ve IARC tarafından kanser kayıt merkezleri için özel olarak geliştirilmiş bir bilgisayar programına aktarılmaktadır.
Samsun Kanser Kayıt Merkezi, DSÖ’nün belirlediği kriterleri taşıdığı ve yüksek veri kalitesi olduğu için IARC tarafından verileri kullanılan ülkemizdeki 8 kanser kayıt merkezinden biridir. 2017 yılında IARC’ın yayınladığı Uluslararası Çocukluk Çağı Kanserleri, 3.Seri (IICC-3) ve 5 Kıtada Kanser İnsidansı 11.Seri (CI5-XI)’de Samsun Kanser Kayıt Merkezi verileri kullanılmıştır.
30.1.2018 tarihinde yayınlanan CONCORD-3 ise Londra Hıfzıssıhha ve Tropikal Tıp Okulu liderliğinde, kanser sağ kalımının dünya çapında hesaplanabilmesi için yapılan bir çalışmadır. 71 ülkeden 322 nüfus tabanlı kanser kayıt merkezinin 18 kanser türüne ait verileri ve sağ kalımları yayınlanmıştır. Uluslararası Kanser Kontrol Teşkilatı (UICC), WHO EURO, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve Dünya Bankası da dâhil olmak üzere 40 ulusal ve uluslararası kuruluş tarafından onaylanmış ve desteklenmiştir. 2017 yılından itibaren Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü, CONCORD programının bulgularını, dünya genelinde 48 ülkede sağlık bakım kalitesinin göstergeleri arasında, kanser sağ kalımının resmi ölçütü olarak kullanacaktır. Kanser Sağkalımı Eğilimlerinin Küresel Sürveyansı, 3.Seri (CONCORD, 3.Seri)’de de Samsun Kanser Kayıt Merkezi verileri kullanılmıştır.
Her üç çalışmada emek veren, ülkemizi ve Samsun’u bu çalışmalarla dünyaya duyuran ve bu gururu bizlere yaşatan ilimiz kanser kayıt elemanlarını göstermiş oldukları başarılar için tebrik ederiz.
